मोज [Moj]

यो पुस्तकको मर्म र भावना अवकाश प्राप्त वरिष्ठ नागरिकले कसरी सक्रिय र अर्थपूर्ण जीवन बिताउन सक्छन्’ भन्ने हो । ... स्वर्णीम साँझमा सूर्यले लालीमा छरेर अस्ताए झैँ जीवनको उत्तराद्र्धमा म आÏनो कर्मको प्रतिफल बाँडेर जान चाहन्छु । ... जीवन धान्नलाई होइन, बाँच्नलाई हो । लक्ष्य प्राप्त गर्न नसक्नु ठूलो समस्या होइन, लक्ष्य नहुनु समस्या हो । ... पद र पावरमा रहँदा कुप्रेको ढाड सीधा हुन्छ । चाउरी परेको छाला तन्किन्छ । अँध्यारो मुहार उज्यालो भएर आउँछ र जस्तोसुकै पहिरन लगाए पनि सुहाएको जस्तो देखिन्छ । चुपचाप बस्दा पनि ऊ शालीन देखिन्छ, सामान्य कुरा गर्दा पनि तर्कपूर्ण लाग्छ । ... अरूले दिएको पद र प्रतिष्ठाभन्दा आफ्नो ल्याकत, ताकत, वर्कत र क्षमता प्रयोग गरेर बनाएको प्रतिष्ठा सर्वग्राह्य हुन्छ, दिगो हुन्छ । ... रावणको दरबारमा हनुमानलाई बस्ने स्थान नदिए पछि उनले शक्तिरूपी पुच्छरलाई तन्काएर प्रतिकूल अवस्थामा पनि आफ्नो आसन आफंैले सिर्जना गरे । ... बुद्धि र शक्ति भएँ सेवक पनि मालिक बन्न सक्छ । ... जसले परिस्थितिलाई परिचालन गर्न सक्छ त्यो नायक हो र जो परिस्थितिबाट परिचालित हुन्छ त्यो नायक होइन । ... के हो त मोज ? हिँडेर थाक्दा कहिल्यै छायामा बसेका छौ ? चिसो रातमा आगो तापेका छौ ? उकालो लाग्दा झरनाको निर्मल पानी अञ्जुलीमा थापेर पिएका छौ ? ... पानी मीठो त्यतिबेला हुन्छ, जब तिर्खा लाग्छ । खानाको स्वाद तब पाइन्छ जब भोक लाग्छ । मोज भनेको पद, पैसा र पावरको भाङ धतुरो होइन, मोज त शीतल हो, मोज न्यानोपन हो, मोज धैर्यता हो, मोज तिर्खा हो, मोज भोक हो, मोज मेहेनत हो । मोज केही अपुग र अभाव पनि हो । त्यसैले मोज प्रक्रिया होइन, मोज अनुभूति हो, मोज प्राप्ति हो । ... सही मोज त्यो हो जसको अनुकूल प्रभावले मन र मस्तिष्कलाई आनन्दित र प्रफुल्लित बनाइदिन्छ । जब चित्रकारले चित्र कोर्छन्, डकर्मीले घर बनाउँछन्, सिकर्मीले रन्दा लगाउँछन्, किसानले खेत जोत्छन्, त्यो बेला उनीहरू सन्तुष्टिको सुसेली हाल्छन्, मीठो गीत गुनगुनाउँछन्, त्यही नै मोजको सबैभन्दा महत्वपूर्ण क्षण हो ।... देशमा धान उमार्नेमात्र होइन, धन उमार्ने पनि किसान हुन् । ...जीवनभर श्रम, परिश्रम, बुद्धि र विवेक लगाएर काम गरेको छु । यति नै मेहेनत कुनै पनि विकसित मुलुकमा गरेको भएँ, त्यहाँ पनि म ‘गन्तीको व्यक्ति’ का रूपमा स्थापित हुनसक्छु । विरासतमा पाएको सुख र समृद्धिको कुरा गरेको होइन, केवल परिश्रम गरेर कमाएको प्रतिष्ठालाई कायम राख्न चाहेको हुँ । मर्नुभन्दा पहिले देश बनेको हेर्न चाहन्छु । यो मेरो कर्मसिद्ध अधिकार हो । मोज कितावबाट