Οι μάνες της άδειας αγκαλιάς

Γυναίκες του Εμφυλίου... Ψυχές που καρτεράνε τρεμοσβήνοντας... Σαν την ψυχή της Μέλπως που συλλογιέται τη Φανούλα της, δεκαεξάχρονο κορίτσι, στον αγώνα με το τουφέκι. Παιδί την πήρε η ανάγκη μακριά, γυναίκα θα τη γυρίσει πίσω η ζωή. Αν υπάρχει ακόμη ζωή, συλλογιέται βαριά. Σαν της Αγγέλας την ψυχή, γονατισμένη μυστικά κάτω απ' το εικονοστάσι. «Φέρ' τους πίσω, Παναγιά μου», ψιθυρίζει τρέμοντας, «φέρε το γιο μου και φέρε και τον άντρα μου, κουράστηκα, Παναγία μου, λύγισα μονάχη να παλεύω». Και σαν την ψυχή της Αριάδνης, βουβή, χαμένη ανάμεσα στον πάνω και στον κάτω κόσμο. Ο άντρας της, ίσως κι η κόρη της, η Κατερινούλα της, στον κάτω κόσμο πια να βρίσκονται. Εκεί... εκεί μαζί τους είναι η θέση μου, συλλογιέται θλιμμένα. Εκεί και πουθενά αλλού. Μετά τις "Κόρες της λησμονιάς", οι τρεις ηρωίδες αυτού του βιβλίου, μορφές και μοίρες του λαού μας, βορά σ' έναν απάνθρωπο εμφύλιο σπαραγμό.