Woeste verhalen

De Bulgaarse schrijver Nikolaj Chajtov (1919) bracht als bosbouwkundige vele jaren door te midden van de Pomakken - Bulgaarse moslims - in het Rodopengebergte bij de grens met Griekenland. De Pomakken spreken niet alleen een archaïsch Bulgaars dialect, gekruid met veel Turkse woorden, ze zijn tot vandaag toe ook trouw gebleven aan de patriarchale moraal van hun voorvaderen. De levenshouding van de Pomakken combineert zin voor heroïek, typerend voor de Balkan, met een door de islam getekend fatalisme. Hun ‘woeste’ verhalen over vrouwenroof, gekwetste eer, onwrikbare trouw, bloedwraak en wroeging, onrecht en misdaad, heeft Chajtov uit de mond van helden en slachtoffers zelf gehoord en zonder literaire franje opgetekend. Ondanks de wreedheid die ze soms aan de dag leggen, koester Chajtov voor het romantische heldendom van zijn personages bewondering en vertedering. Het tragische en het komische liggen dicht bij elkaar en vaak weten de helden van Chajtov niet of ze nu om zichzelf moeten lachen of huilen. Woeste verhalen, dat verscheen in 1967, is ontegensprekelijk zijn beste boek en is in Bulgarije nog steeds een bestseller. De bundel werd veelvuldig vertaald, eerst in de buurlanden Griekenland, Roemenië en Turkije, waar men in Chajtovs tragikomische helden gemakkelijk zichzelf herkende, en later ook in Duitsland en Groot-Brittannië, waar de exotiek van de Balkan en de vergane charme van een ruwe, eerlijke wereld de lezer meteen aanspraken.