زندگی گالیله

داوری بیرحمانۀ گالیله دربارۀ خود و آنچه در پایان کار دربارۀ هدف واقعی علم می‌گوید، دریچه‌‌ای به سوی نور می‌گشاید. کوششی است برای پاسخ، پاسخی که در سراسر نمایشنامه جستجو شده است. برشت فقط به طرح مسائل دل خوش نمی‌کند، دست کم راهی به سوی جواب می‌نماید و بذر امکانات گوناگون را در اندیشۀ ما می‌پاشد. به همین جهت تحول حوادث و آدم‌ها با ختم نمایشنامه به پایان نمی‌رسد. این تحول سیر شگفتش را در اندیشۀ ما دنبال می‌کند. خواننده یا تماشاگر، به شیوۀ معمول و قدیم، با حادثه نمی‌آمیزد، مسخر نمی‌شود، بلکه اندیشه‌‌اش بیدار می‌شود و نیروهای فعالش به کار می‌افتد و به جای آن که فقط گذرگاه احساسات گوناگون باشد، می‌تواند بفهمد و تصمیم بگیرد. تنها تجربه نمی‌اندوزد، بالاتر از آن معرفت می‌آموزد و دید شگفتی در او رشد می‌کند که به گالیلۀ بزرگ امکان داد حرکات ستارگان را ببیند و قوانین حرکت را کشف کند.